Ola Ślusarczyk i Karol Lewandowski, autorzy popularnego bloga Busem Przez Świat, odwiedzili ponad pięćdziesiąt krajów. Rzucili pracę, by móc robić to, co kochają najbardziej – podróżować. Po spotkaniu w Dworze Artusa w ramach Toruńskiego Festiwalu Książki miałam okazję porozmawiać z nimi o ich ulubionych kierunkach podróży. Ola i Karol zdradzili, co zrobią, gdy w busie wybuchnie silnik, i podzielili się swoimi doświadczeniami.
Co dają Wam takie spotkania jak to dzisiejsze w Toruniu?
O: Traktujemy te spotkania jako taką konfrontację z publicznością, z czytelnikami. W trasie przytrafia nam się naprawdę wiele różnych, ekstremalnych przygód, można wręcz powiedzieć, że jesteśmy specjalistami od przygód. Myślę, że ludzie mogą nie do końca wierzyć we wszystko, co się nam przytrafia. Nasz występ przed publicznością może weryfikować to, w jaki sposób odbierane są nasze przygody – czy ludzie faktycznie w nie wierzą.
K: Chcemy też zainspirować innych, zmotywować ich. Często jest tak, że ludzie chcą podróżować, ale tego nie robią, bo sądzą, że podróżowanie jest trudne, bo boją się, że ktoś ich zamorduje, okradnie, że nie starczy im pieniędzy. Ludzie potrzebują takiego kopa do ruszenia z miejsca. Wiemy, że zdarzało się tak, że ktoś przychodził na nasze spotkanie, a po wyjściu zaczynał planować swoje wyprawy. W naszym przypadku też się tak stało – byliśmy na kilku spotkaniach, przeczytaliśmy trochę książek podróżniczych i to nas zmotywowało. Wspaniałe jest to, że możemy inspirować inne osoby. Wydaje mi się, że to jest nasz sposób na spłacenie długu wobec wszechświata, wyrównanie karmy. Otrzymujemy bardzo dużo pomocy, szczególnie w podróży. Czujemy pewne zobowiązanie do tego, by pomóc innym. Staramy się robić to na różne sposoby. Włączamy się w akcje charytatywne, wspieramy innych podróżników. Jednak taka forma pomocy, jaką jest wytłumaczenie ludziom krok po kroku, jak samemu tanio podróżować, również ma mnóstwo zalet.
Śledzę Wasz profil na Instagramie od dłuższego czasu. Czy sądzicie, że zdjęcia są najlepszą pamiątką z podróży?
O: Nie, zdecydowanie nie. Pierwszy, najzwyklejszy aparat kupiliśmy dopiero po czterech latach blogowania. Wcześniej pstrykaliśmy zdjęcia telefonem.
K: Zdjęcia nigdy nie były dla nas najważniejsze. Liczy się to, co zostaje w głowie, wszystkie przygody, spotkania z ludźmi, to, czego się nauczyliśmy o sobie i o innych. Bardzo często jest tak, że nie mamy zdjęcia pięknego widoku, bo gdy dzieje się coś spontanicznego, zupełnie nie chce nam się myśleć o fotografowaniu. Bywało również tak, że nie chcieliśmy po prostu tracić ani chwili z tego, co się działo. W San Francisco wybraliśmy się na wschód słońca, ale przez mgłę nie było widać mostu Golden Gate. Po paru godzinach w końcu się wyłonił. Byliśmy tak oczarowani tym widokiem, że powiedzieliśmy sobie: nie robimy zdjęć, po prostu patrzmy.
O: Dopiero podczas drugiej wizyty na Golden Gate uwieczniliśmy to miejsce na fotografiach.
Super jest to, co mówicie. Obecnie coraz więcej osób skupia się na robieniu zdjęcia, ale w ogóle nie zwraca uwagi na to, co w rzeczywistości widzi.
O: Teraz często wyjeżdża się tylko po to, by robić zdjęcia, by pochwalić się nimi na Instagramie, na Facebooku. Celem stają się same zdjęcia, a nie doświadczenia.
K: Staramy się, żeby zdjęcia były jednak na drugim miejscu. Tak samo tworzenie filmów. Zwykle stawiamy kamerę gdzieś z boku, niech sobie nagrywa. Rzadko kiedy bywa tak, że kamera jest między nami a człowiekiem.
O: Nie chcemy wprowadzać dystansu między nami a tym, co się przydarza.
Czy jest takie miejsce, którego Busem Przez Świat nie poleciłoby innym? Albo macie nieprzyjemne wspomnienia związane z jakimś miejscem?
O: Nowa Zelandia (śmiech). Byliśmy tam dwa tygodnie, ale pogoda w ogóle nie dopisała. Ciągle padało, ciągle były mgły. Ale absolutnie nie odradzalibyśmy ludziom podróży na Nową Zelandię, bo uważamy, że każdy powinien wybrać się tam, gdzie chce jechać.
K: Chcemy wrócić na Nową Zelandię, dać jej szansę. Na pewno jest piękna, tylko my po prostu nie trafiliśmy z pogodą. W dodatku Ola podczas pobytu się rozchorowała, więc ma złe wspomnienia.
O: Ludzie często marzą o Nowej Zelandii, bo leży na końcu świata. Myślę, że gdyby to był jakiś inny kraj, to Polacy również mieliby potrzebę tam lecieć, ponieważ znajduje się daleko. Ale jeśli chodzi o to, jaka jest Nowa Zelandia, o to, co można tam zobaczyć, to my taką Nową Zelandię mamy w Europie w postaci przepięknej Norwegii.
K: Albo Islandii!
O: Islandia to takie połączenie Nowej Zelandii i Norwegii, plus ma jeszcze coś więcej – gorące źródła. To kosmiczny, niesamowity kraj.
K: A więc jeśli ktoś marzy o tym, by odwiedzić Nową Zelandię, to proponujemy najpierw polecieć na Islandię za 400zł. Chyba nie mamy takiego kraju, który by nas rozczarował – poza Nową Zelandią, ale to przez wspomnianą pogodę – i nie polecilibyśmy go innym. Wydaje nam się, że wszędzie znajdzie się coś wartego zobaczenia. Gdy jechaliśmy do Szwajcarii z National Geographic na zaplanowany przez nich wyjazd, to sądziliśmy, że nie warto podróżować do tego kraju. Pragnęliśmy egzotyki, Australii, Afryki. A tymczasem Szwajcaria nas zachwyciła i chcemy tam wrócić. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób zwiedzamy dany kraj i czego w nim szukamy. Odwiedziliśmy ponad pięćdziesiąt państw, a cały czas jesteśmy zauroczeni Polską. Mamy plan, by zwiedzić wszystkie województwa. Jesteśmy w szoku, jak wiele wspaniałych miejsc jest w Polsce, o których nigdy wcześniej nie słyszeliśmy.
A kujawsko-pomorskie jeszcze przed Wami, dziś wpadliście tylko na chwilę?
K: Tak, do tej pory odwiedziliśmy m.in. dolnośląskie i świętokrzyskie.
Kolejna inicjatywa, którą na pewno zainspirujecie wiele osób.
K: Po odwiedzeniu każdego województwa publikujemy w Internecie artykuł z poradami. Wiemy, że wiele osób z tego korzysta. Zdarza się, że ludzie, którzy mieszkają w Bielsku-Białej od 20 lat, nie wiedzieli, że mają w mieście ostatniego polskiego skrybę.
O: On ręcznie przepisuje dzieła Reymonta i jest człowiekiem tak niesamowitym, że aż brakuje słów.
K: Po dwadzieścia godzin dziennie siedzi i przepisuje książki, bo kiedyś przyśniło mu się, jak ktoś mówi mu, że ma się tym zająć.
O: Siedzi w pomieszczeniu bez prądu, ogrzewania, marznie, właściwie jest już chory. To człowiek z pasją, który poświęcił całe swoje życie pisaniu.
Jak odkryliście tego skrybę?
O: Przez znajomych. Powiedzieliśmy, że chcemy jeszcze coś fajnego zobaczyć po śniadaniu przed wyjazdem. Po dotarciu do skryby byliśmy w takim szoku, że musieliśmy to wszystko przetrawić. Wracaliśmy do niego trzy razy, żeby go zrozumieć. Wydawało się, że on od pierwszego spotkania czuje sympatię do drugiego człowieka. Ale dopiero za czwartą wizytą nakręciliśmy o nim materiał.
Czy ten skryba coś ma z tej swojej pasji?
O: Nic nie ma. Nie jest formalnym muzeum, ponieważ nie spełnia wymogów. Jednak ludzie mogą wrzucić mu jakiś datek. Właściwie to nie da się wyjść od tego człowieka, nie zostawiając nic. Takich zdumiewających miejsc i ludzi jest w Polsce mnóstwo.
A czy zamachy terrorystyczne w jakikolwiek sposób zniechęcają Was do podróży?
O: Nie. Nie wiem, czy pamiętasz, ale kilka lat temu miała miejsce taka sytuacja – na dziennikarza telewizyjnego i jego rodzinę zawaliła się kamienica, gdy spali. Można więc w obawie przed zamachami zostać w domu. Ale jak widać, w domu też może stać ci się krzywda.
K: Powinniśmy mieć świadomość, że większość ludzi jest dobrych i nie ma zamiaru zrobić ci krzywdy. Trzeba mieć strasznego pecha, by trafić na kogoś nieprzyjaznego. My mieliśmy bardzo dużo ekstremalnych sytuacji i nigdy nic nam się nie stało. Jesteśmy osiem miesięcy w roku w podróży, więc według niektórych powinniśmy już nie żyć. Nie ma się czego bać.
O i K: Nie lubimy za długich podróży.
K: To znaczy, od momentu wyjazdu z domu do momentu powrotu jesteśmy w podróży nawet osiem miesięcy. Zauważyliśmy, że po trzech miesiącach podróż staje się dla nas codziennością i nam powszednieje. Przestajemy wówczas doceniać to wszystko i to nas irytowało. Podbiegały do nas kangury, a my reagowaliśmy na to: kangury, jeny, to znowu wy?
O: Sami byliśmy źli na siebie, że te doświadczenia nas nie cieszą.
K: Dlatego zaczęliśmy organizować krótsze wypady, maksymalnie trzymiesięczne. Naszą najbliższą wyprawę podzieliśmy na trzy etapy. Gdy wrócimy do Polski po dwóch czy trzech miesiącach na kilka tygodni będziemy mogli się zdystansować od tego wszystkiego, odpocząć, przetrawić na spokojnie. Dzięki takim działaniom jesteśmy w stanie cały rok być w podróży i przez cały czas to doceniać, cieszyć się tym.
Czy zgodzicie się w takim razie z tezą, że najlepsze w podróżach są powroty do domu? A może planowanie to najbardziej ekscytujący element wyprawy?
O: Nie, dla nas najlepszym elementem wyprawy jest podróż, bycie w drodze, poznawanie nowych osób, kompanów podróży.
K: Powrót jest ważny, ale w kategoriach przerwy. To nawet nie musi być przerwa w Polsce. Na pewno nie powiedziałbym, że powrót do domu jest najlepszą częścią podróży,
O: Może dlatego, że nie mamy domu (śmiech). Gdybyśmy mieli dom, to prawdopodobnie inaczej byśmy na to patrzyli.
K: Nie ma sensu, żebyśmy wynajmowali mieszkanie, skoro jesteśmy większą część roku w podróży, to się po prostu nie opłaca. Od dwóch lat nie mamy już mieszkania.
Wspominaliście o kompanach podróży. Czy cały czas rekrutujecie ich w sposób "kto pierwszy, ten lepszy"?
O: Tak robiliśmy przez kilka lat, przez dziesięć wyjazdów. Zabieraliśmy ze sobą osoby na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy" na wyprawy do miesiąca czasu. Niedługo jedziemy na prawie trzy miesiące na Alaskę. To za długa podróż z tymi samymi ludźmi, by ryzykować wybór w ten sposób. Jeśli chodzi o miesięczne wyprawy, to można się odważyć jechać z obcymi ludźmi, bo damy radę się przez ten czas hamować. Ale po miesiącu z człowieka wychodzą demony. Nie można zatem pozwolić sobie na to, by towarzyszył nam ktoś zupełnie z przypadku. Obecnie prosimy chętnych, by nagrali dosłownie minutowy filmik, w którym się przedstawiają, mówią o sobie parę zdań. Dzięki temu możemy spojrzeć danej osobie w oczy i zobaczyć, czy się dogadamy z tym człowiekiem, czy jednak się boimy z nim jechać.
Do jakiego miejsca wracacie najchętniej?
O: Stany Zjednoczone i Australia. Przede wszystkim Zachód USA – Kalifornia, Nevada, Utah i Arizona.
K: Kręcą nas pustynie, parki narodowe, małe miasteczka westernowe. Dlatego też Australia, która jest dość podobna, ma dużo otwartych przestrzeni.
O: Ludzie mają podobną mentalność, choć Australijczycy są jeszcze bardziej przyjaźni niż Amerykanie.
K: W ciągu ostatnich sześciu miesięcy byliśmy dwa razy w Australii, a jutro ja lecę tam znów, bo udało mi się wygrać wyjazd do tego kraju. Australia nas wzywa.
Czy jest takie miejsce, które spodobało Wam się tak bardzo, że chcielibyście tam zostać na stałe?
K: Polska.
O: Polska. Kiedyś jak wyruszaliśmy w podróż, traktowaliśmy ten czas jako poszukiwanie miejsca do tego, by w nim zostać i zamieszkać. Im więcej podróżujemy, tym chętniej myślimy o Polsce jako o swoim domu, miejscu, w którym zostaniemy na stałe. Lubimy być gdzieś gośćmi. Pojechać, pozwiedzać, poznać. Ale by się zresetować, wracamy do Polski. Lubimy nasz kraj, polubiliśmy go dzięki tym wszystkim podróżom.
K: Tu mamy najwięcej rodziny, przyjaciół.
O: W Polsce czujemy się jak w domu, jak u siebie. A za granicą czujemy się jak turyści.
K: Myśleliśmy o tym, by pomieszkać trochę za granicą np. w Australii czy Stanach Zjednoczonych, powiedzmy przez pół roku. Ale na pewno nie na stałe.
Jaki jest Wasz wymarzony cel podróży?
K: Alaska!
O: Gdy zaczynamy o czymś marzyć, od razu przechodzimy do działania. Kiedy zamarzyła nam się Alaska, to zaczęliśmy organizować podróż w tamte rejony.
K: Wcześniej takim marzeniem była Australia.
O: A wcześniej Stany. I w ogóle wyjazd poza Polskę. Wiadomo, że chcielibyśmy także wybrać się do Afryki na safari…
K: Ciągnie nas też do Patagonii.
O: Wszędzie byśmy chcieli jechać! Wszystko zobaczyć i wszystkiego doświadczyć.
K: Ale zawsze wybieramy to największe marzenie i zaczynamy je realizować.
Myśleliście kiedykolwiek o tym, co się stanie, gdy bus całkiem się rozsypie? Co zrobicie, kupicie nowego?
O i K: (śmiech)
K: Bus, którym do tej pory podróżowaliśmy, ma sporo ograniczeń. Nie posiada np. napędu na cztery koła, co było dużym problemem podczas podróży przez Australię. Nie da się tym busem poruszać po Afryce czy Syberii. Dlatego już niebawem będziemy inwestować w nowego busa, którego chcemy tak samo pomalować, w ten sam sposób przerobić wnętrze. Najistotniejsze jest to, że będzie miał napęd na cztery koła, na bardziej hardkorowe wyprawy będziemy wyruszać właśnie nim.
Ale obecny Supertramp zostanie z Wami?
K: Tak, z nim na pewno się nie rozstaniemy. Nawet jak mu silnik wybuchnie, to będzie sobie stał pod domem, a my będziemy tam przychodzić i płakać (śmiech). Nie jesteśmy jakimiś fanami Volkswagena – tego konkretnego busa kupiliśmy dlatego, że mieliśmy wówczas tylko 2000zł. Potrzebowaliśmy czegoś przestronnego, ale i taniego, czegoś, co nadawałoby się na wyprawę. Dzisiaj już nie kupilibyśmy Volkswagena T3 za 2000zł, tylko musielibyśmy wydać 12000zł, bo obecnie takie busy są zabytkami. Trudno dostać do nich części. Na kupienie takiego auta obecnie mogą sobie pozwolić tylko koneserzy i bogacze. Więc my nie szukamy busa tej marki, podchodzimy raczej praktycznie i ekonomicznie do tego wszystkiego.
Wspominaliście podczas wykładu, że zrezygnowaliście z pracy. Ale czy był taki moment, że łączyliście podróżowanie z pracą czy studiami?
K: Oj, było tak, że studiowaliśmy dziennie, pracowaliśmy i jeszcze spędzaliśmy w podróży cztery miesiące w roku.
Wiele osób zastanawia się, jak to połączyć. Jakie macie dla nich rady?
K: Mało spać, dużo robić (śmiech). To nie jest łatwe. My niestety nie dostaliśmy spadku po dziadku, tylko ciężko pracowaliśmy po to, by móc podróżować.
O: Ja studiowałam zaocznie, bo musiałam pracować, by sama się utrzymać. Chodziłam do pracy od poniedziałku do soboty, studiowałam wieczorami w soboty i przez całe niedziele. Nie było czasu na nic więcej. Później tę pracę się rzucało, wyjeżdżało na kilkumiesięczną podróż, wracało i zaczynało od nowa. Znowu szukałam pracy i mieszkania, wracałam na studia. I tak przez pięć lat.
K: Zawsze pojawiał się strach, że jak wrócimy, tej pracy już nie będzie i trzeba będzie szukać czegoś nowego. I zawsze tak było. Jeśli mamy komuś coś doradzić – nie bójcie się zmian. Nie bójcie się realizowania marzeń. Zmiany są dobre.
O: Gdy jedne drzwi się zamykają, inne się otwierają.
K: W naszym przypadku każda kolejna praca była coraz ciekawsza i jeszcze lepiej płatna. A robiliśmy naprawdę różne rzeczy – zaczynaliśmy od rozwożenia pizzy, ja miałem firmę, pracowałem jako grafik komputerowy, jako szkoleniowiec w bankowości, oboje zajmowaliśmy się funduszami unijnymi. W tym czasie nasza pasja podróżnicza tak się rozwinęła, że zaczęła przynosić pieniądze. I to takie, że mogliśmy sobie pozwolić na rzucenie pracy. Zajmujemy się obecnie podróżami, blogiem, pisaniem książek, fotografią, popularyzacją własnych podróży. Tylko trzeba było mieć dużo cierpliwości, by przez pięć lat robić to wszystko za darmo. Trzeba się zastanowić, co chce się w życiu robić i… zacząć to robić.
Jestem bardzo dumna z tego wywiadu. Ola i Karol okazali się przesympatycznymi, niezwykle otwartymi ludźmi, kochającymi opowiadać o swoich podróżach i doświadczeniach.
Rozmowa ukazała się również na portalu SpodKopca.pl, na którym znajdziecie też inne moje teksty.
Uściski!
Sara
